pod względem
  • bus
    10.09.2007
    10.09.2007
    Chcę zapytać o środek lokomocji zwany busem. Słownik ortograficzny podaje dopełniacz busu (jak autobusu). O ile jednak w przypadku autobusu uzus rzeczywiście zgadza się z normą, o tyle zaryzykuję tezę, że większość ludzi (przynajmniej w moim otoczeniu, a jest ono zróżnicowane pod względem zawodowym, wiekowym itp.) mówi wsiadać do busa. Co więcej, forma ta jest używana też w bierniku, np. czekać na busa. Czy jest szansa, że słowniki ją zaakceptują?
  • Chełmy w dopełniaczu

    27.05.2023
    23.05.2023

    Dzień dobry,

    wg internetowego Słownika gramatycznego języka polskiego dopełniacz słowa „Chełm” w znaczeniu ‘miasto w województwie lubelskim’ brzmi „Chełma”, a jako dzielnica Gdańska ma formę „Chełmu”, choć jak można przeczytać w poradzie o tytule „Chełm gdański”, nie jest to takie jednoznaczne. Wg tej porady, nazwy wsi, przysiółków, osad i dzielnic mogą mieć w dopełniaczu końcówkę -a albo -u. A jaką formę ma dopełniacz, jeśli chodzi o „Chełm” w znaczeniu: 1) mezoregion stanowiący część Wyżyny Śląskiej; 2) jezioro w województwie zachodniopomorskim w gminie Łobez; 3) góry w województwie małopolskim (w Beskidzie Niskim, Beskidzie Wyspowym, Beskidzie Makowskim)?

  • Czasownik chędożyć i jego wulgarne znaczenie
    25.10.2018
    25.10.2018
    Szanowni Państwo,
    jak to się stało, że pierwotne znaczenie czasownika chędożyć ewoluowało od staropolskiego ‘porządkować, czyścić, ozdabiać, czynić pięknym’ do wulgarnego określenia ‘odbywania stosunku płciowego’ – jedynego znaczenia, w jakim jest używany przez współczesnych użytkowników polszczyzny? 

    Pozdrawiam

    Stratos Vasdekis
  • Czas przyszły złożony w polszczyźnie

    29.05.2023
    29.05.2023

    Szanowni Państwo,

    chciałem spytać o formy wyrażania przyszłości na przykładzie zwrotu „będe pracował”. Dla mnie jest tu jakaś sprzeczność — jak można jednocześnie w przyszłości i w przeszłości, w końcu będę to przyszłość, a pracował to przeszłość (w dodatku 3 osoba liczby pojedynczej). Będę tym bardziej mi nie pasuje. Już ma wiele więcej sensu, żeby mówić będę pracować. Proszę o odpowiedź.

    Pozdrawiam

  • Czy wyróżniać znaki interpunkcyjne?
    25.02.2002
    25.02.2002
    Szanowni Państwo!
    Czy jeżeli fragment tekstu jest pisany czcionką pogrubioną (boldem) i występują po nim np. przecinek, kropka lub wielokropek itd., to czy wspomniane znaki interpunkcyjne również powinny być pisane czcionką pogrubioną?
    Serdecznie dziękuję za odpowiedź
  • Dlaczego zakopiański, nie zakopański?
    30.01.2014
    30.01.2014
    Dlaczego przymiotnik od Zakopanego to zakopiański? W latach 80. XIX wieku Adam Antoni Kryński opublikował studium dialektologiczne pod tytułem Gwara zakopańska. Od kiedy datuje się forma ze zmiękczeniem?
  • Dwuznakowe oznaczenia dni tygodnia

    15.12.2022
    15.12.2022

    Dzień dobry,

    w aplikacji komp. istnieje niekiedy potrzeba skrócenia skrótów dni tygodnia do nie więcej niż dwóch znaków.

    Jakie w tym wypadku są najbardziej poprawne skróty literowe na sobotę i niedzielę? Sobota – z jednej strony skrót nie powinien kończyć się samogłoską, więc Sb, jednak So jest częstsze. Na dodatek Wikipedia pod hasłem „Symbol w kalendarzu” mówi o So.

    Niedziela – zgodnie z zasadami tworzenia skrótów Nd, jednak często też się widzi samo N (chyba częściej).

    Z góry dziękuję za poradę

    Rafał

  • dyskontynuacja
    16.06.2008
    16.06.2008
    Dzień dobry!
    Czy poprawne jest słowo dyskontynuacja jako synonim do nie znalazł kontynuacji? Czy takie wyrażenie (dyskontynuacja) w ogóle istnieje?
    Pozdrawiam
  • dżdżysty

    27.11.2023
    27.11.2023

    Szanowni Państwo,

    zastanawia mnie, czy słowa dżdżysty — skoro pochodzi od słowa „deżdż” — nie należałoby wymawiać jako [d-żdżysty, drzdżysty]. Tzn. pierwsze „dż” jak [drz] (np. w „drzewie”), a drugie „dż” - już normalnie, czyli tak jak się je teraz wymawia. I czy tak samo nie należałoby wymawiać dżdżownicy: [d-żdżownica].

    Czy taka wymowa nie była pierwotna? Sami Państwo piszą, że w języku górnołużyckim mówi się „dešćownica”, więc wydaje mi się to oczywiste.


    Z poważaniem

    Andrzej M. Sołtan

  • efekt i synonimy
    21.02.2013
    21.02.2013
    Jakimi względami mogą się kierować redaktorzy zmieniający w tekstach naukowych (i nie tylko) wyraz efekt na wynik, skutek bądź rezultat? Jaka może być przyczyna tego rodzaju „efektofobii”?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego